Białe łzy

Człowiek wolny, to wojownik. Nieustannie walczący z życiem, stawiający jemu czoła, działający, twórczy. Przynajmniej u Nietzschego. 

Chęci tworzenia nie można odmówić głównemu bohaterowi książki Hariego Kunzru „Białe łzy”. Seth jest młodym człowiekiem, próbującym, poprzez słuchanie, nagrywanie i przetwarzanie starych bluesowych utworów, dotknąć muzycznego absolutu. Poznajemy fabułę głównie jego oczami, w atmosferze niemalże onirycznych opisów doznań, przemyśleń, skłębionych emocji głównego bohatera. Twórczość nie daje jednak wolności Sethowi (może dlatego, że to bardziej poszukiwania, przetwarzania?) - jest uzależniony - nie tylko finansowo - od swojego przyjaciela Cartera, a także – ze względu na uczucia (a bardziej przez lata niezrealizowany popęd seksualny) - od jego siostry Leonie. 

To nie wszystko, Seth wkrótce uzależnia się od ducha - wspomnienia - piosenki nieznanego bluesmana z lat 20. XX w., Charliego Shawa. W tym momencie pojawia się wątek z pogranicza obłędu czy fantastyki, przyspieszający tempo akcji, wprowadzający innych narratorów - starego kolekcjonera płyt bluesowych - JumpJima, a wreszcie spiritus movens całej historii - Shawa. 

Zakończenie, przynajmniej dla mnie, było przewidywalne i rozczarowująco słabo uzasadnione pod względem psychologicznym. Studium obłędu, wyobcowania, a w końcu bunt, prowadzący Setha do postąpienia niczym bóstwo z antycznej tragedii - w sposób zdecydowany rozwiązującego nawarstwiony problem - z pewnością nie dorasta poziomem do chociażby „Obcego” Camusa. A główny bohater ma zadatki na obcego... 

Pod względem warsztatu, nie można autorowi i tłumaczowi odmówić sprawności w kreowaniu życia wewnętrznego Setha w pierwszej części książki. Później autor rezygnuje w dużej mierze z tych zabiegów - wprowadza wspomnianych kolejnych narratorów, podkręca bieg wypadków, prowadząc do istnego trzęsienia ziemi w samej końcówce. Rozumiem celowość tych zabiegów, ale szkoda, że ucierpiała na nich warstwa narracyjna, zgubiło się gdzieś lepsze uzasadnienie czynów Setha (opis obłędu bohatera niestety przypomina narrację z książek fantasy). Niedosyt miałem również za dość pobieżne ukazanie południowo-wschodnich stanów USA (oraz porównanie ich na przestrzeni kilkudziesięciu lat) w czasie podróży głównych bohaterów przez tamte rejony. 

Mimo tych niedociągnięć polecam tę książkę. Zwłaszcza dla miłośników starej muzyki, smakowania kilku ciekawych wzmianek o bluesmanach z lat 20. i 30. XX wieku. Także styl i poziom tłumaczenia pomagają w szybkim przejściu przez historię Setha i Shawa. Z drugiej strony - trochę brakuję konsekwencji (cierpliwości) autorowi w bardziej przekonującym rozwinięciu historii, a wątek segregacji rasowej w USA - koniec końców kluczowy dla książki - został przedstawiony bardzo pobieżnie. 

Dobra książka, gdy czekamy na premierę znakomitej książki. 

Pozdrawiam
T.C.

Za egzemplarz recenzencki dziękujemy: 

INFORMACJE O KSIĄŻCE 

Tytuł: Białe łzy 

Autor: Hari Kunzru 

Data wydania: 28 lutego 2018 

Gatunek: Literatura współczesna 

Wydawnictwo: W.A.B. 

Liczba stron: 365 stron 

Ocena Księgozbioru: 

5/10