Nobliwy proceder

Philippa Gregory jest uznanym historykiem i pisarką. Jej książki są dla mnie przyjemnymi lekcjami historii, w przeciwieństwie do tych, które serwowano mi w szkolnych ławach ;). W jej dorobku literackim znajdziemy między innymi serie:  Wojna Dwóch Róż oraz Cykl Tudorowski. Jeśli kojarzycie film „Kochanice króla” z niesamowitymi Natalie Portman i Scarlett Johansson to powstał on na podstawie książki tej właśnie autorki.

Tym razem sięgnęłam po powieść historyczną „Nobliwy proceder”. Skusił mnie opis na okładce głoszący, iż jest to „poruszająca opowieść o chciwości i pożądaniu”. I niby wszystko się zgadza tylko, że poruszająca to mało powiedziane. To książka pełna bólu, gwałtu i niesprawiedliwości.

Bristol pod koniec XVIII w. Handel cukrem, tytoniem i rumem przynosi coraz mniej zysków. Najbardziej opłacalny staje się handel żywym towarem nazywany przez bristolskich kupców „nobliwym procederem”.

„Wszyscy na tym korzystamy. W całej historii świata nie było bardziej opłacalnego interesu”

Frances Scott, wychowywana na damę zostaje osierocona przez rodziców, którzy nie zostawili jej nic poza wspomnianym wychowaniem. Nikt nie zadbał, by Frances wyszła dobrze za mąż, gdy był na to czas. Nikt też nie zadbał o jej niezależności finansową. Zubożała krewna barona Scotta, nie wyobraża sobie życia kątem u baronostwa, nie radzi też sobie pracując na swoje utrzymanie jako guwernantka. Nieoczekiwanie los uśmiecha się do niej gdy otrzymuje propozycję małżeństwa od drobnego kupca Jozjasza Cola. Może to i mezalians, ale jaki wybór ma stara panna bez grosza, gdy przyszły narzeczony ma dobrze prosperującą firmę i bardzo duże ambicje. Jozjasz potrzebuje Frances ze względu na jej nazwisko i obycie, Frances potrzebuje Jozjasza, aby móc żyć na poziomie, do którego została przyzwyczajona od małego. Ci dwoje zawierając małżeństwo tak naprawdę zawierają umowę handlową, w efekcie której pod ich dach trafia trzynaścioro Negrów, których Frances ma nauczyć angielskiego i ułożyć tak aby można ich było sprzedać jako cenny towar.

Porwani, rozdzieleni z rodzinami, transportowani w nieludzkich warunkach. Wydawałoby się, że i tak mają szczęście w końcu przeżyli, a do tego nie trafili na plantację, jak tysiące innych, gdzie najtwardsi wytrzymują maksymalnie cztery lata.

„Negrzy są jak dzieci – kontynuował Charles. – Niczego nie potrafią spamiętać, jeśli nie wbije im się tego do głowy. Do tego są uparci i krnąbrni. Na mojej plantacji chłosta odbywa się codziennie. W polu oczywiście zbierają baty na bieżąco, ale co najmniej raz dziennie urządzam chłostę w dybach. Mój kowal piętnuje ich regularnie, a niektórym wyrywa języki za nieposłuszeństwo. Staję na głowie, wymyślając kary, które posłużą za przykład, a przy tym nie spowodują uszczerbku mogącego obniżyć ich wartość przy pracy bądź sprzedaży"

Niestety i w domu Frances spotyka ich upodlenie, gwałt i przemoc. Biali skupieni tylko na swoim zysku nie widzą w nich ludzi, są nieczuli i bezwzględni.

"- Afrykańczycy nie są ludźmi w naszym rozumieniu – przypomniała jej Sara. – To właściwie zwierzęta. Nie posługują się mową, chyba że ich nauczymy. W przeciwnym razie wydają tylko jęki i stękania. To nie są w pełni ludzie." 

 Co więcej biali wykorzystają każdego, nawet innego białego, jeśli tylko pozwoli im to osiągnąć pożądany zysk.

Jest wiele czarnych kart w historii ludzkości i ta opowieść niezaprzeczalnie przedstawia jedną z nich. Zapewne Jozjasz Cole był postacią fikcyjną, ale proceder, który uprawiał on i inni bohaterowie tej powieści jest jak najbardziej autentyczny. Autorka idealnie odzwierciedla realia epoki. Perfekcyjnie wprowadza nas w świat XVIII w. Bristolu, w którym nawet powietrze jest „brudne”, brud jest wszędzie na ulicach, w interesach i w sercach ludzi. Pieniądze i konwenanse są jedynymi wyznacznikami, którymi większość z postaci się kieruje. Jest to świat niezmiernie przejmujący i zmuszający do refleksji.

Nie jest to może najlepsza z powieści Philippy Gregory jaką czytałam, ale i tak  gorąco polecam.                                                                                                                             

Pozdrawiam

K

INFORMACJE O KSIĄŻCE

Tytuł: Nobliwy proceder



Autor: Philippa Gregory

Data wydania: 15 czerwca 2016

Gatunek: powieść historyczna

Wydawnictwo: Książnica

Liczba stron: 392

Ocena Księgozbioru:

9/10